Fan ‘e middei drok sitten mei Culler en Heslinga, want moandei hawwe wy in dreech tentamen fan it kolleezje literatuerskiednis ûnder tafersjoch fan prof. Goffe Jensma. Om healwei seizen ha’k efkes skoft nommen om sipelsop te sieden en wat ierpels op te bakken. Ik wie dochs mar allinne thús en dan hawwe je krekt it gefoel fan de jierdei: je meie sels witte wat je ite. Dus sipelsop klear, ierpels op sacht en efkes de tillefyzje oan. Wat sketst myn ferbazing: sjoch ik dêr de professor net sitten? Njonken Huub Mous noch wol. It like oars wol moai, dat reade en wite hier neist inoar. It hie better oarsom op de hollen sitte kinnen, want Mous liket my út aard wei wat read ta. Ynhâld en foarm, no.
Oare kant de tafel sieten in Katalaan, Miquel Marzabal Galano en Annigje Toering, ik tocht fan de F.N.P., mar dêr wol ik of wêze, dat wit ik net wis. De Katalaan hat in Fryske freon en ferwûndere him deroer dat der sa rûch mei it Frysk omgien wurdt en dat it sa’n bytsje brûkt wurdt yn iepenbiere romten. Wy Friezen soenen mear foar ús taal opkomme moatte. Der ûntwikkele him in aardige diskusje dy’t de presintatrise Miranda Werkman net hielendal yn de hân hie. Dat wie ek wol te ferwachtsjen, want it rôp emosjonele reaksjes by de sprekkers op. Net by de professor trouwens, dy bliuwt altiten sa rêstich as in pûn moal, mar de oaren sieten aardich op ‘e preekstoel. Foaral Mous
skeat út de slof. It wurd ‘twinge’ wurke as in reade lape op ‘e bolle.
Wat is twingen eins? At de pro-NLers harren sin krije, is it likegoed twingerij. Allinne is dat al sa lang oan ‘e gong dat wy dêr al net iens mear om meale.
It meast nijsgjirrige fan dit petear fûn ik de opmerking fan prof. Jensma dat it Frysk holpen wurde kin troch ynhâldlik goeie teksten te skriuwen of út te sprekken. As it wichtige saken betreft en dêr wurdt tapaslik op yngongen, dan makket de taal eins neat út en kin dat likegoed it Frysk wêze.
Fierder wie men it der wol oer iens dat de befoardering fan it Frysk de lêste jierren faaks tefolle by de ynstituten lein hat. Ik wit net oft dat wier is, mar dat nim ik graach oan.
Ik tink sels dat it ûnderwiis op de basisskoallen (dêr’t it lêzen en skriuwen begjint) en it fuortset ûnderwiis de bêste plakken binne om de taal goed op gleed te krijen. En dan net sa frijbliuwend at it no is, nee, men moat de skoallen twinge it Frysk ferplichte te stellen. It is folle better in taal jong oan te learen. Want in taal ferlieze giet fansels, mar ast âlder bist, kinst al wol fiifentweintich jier yn Fryslân wenne hawwe sûnder de taal oait mûnling yn de macht te krijen.
Ik woe wol dat dat dat ferrekte tentamen hjir moandei oer gie, ik haw goed oplet.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten